In een tragedie moeten de helden zich beseffen dat de goden spelen met hun lotsbestemming zonder dat ze het onheil dat ze op zich af zien komen kunnen afwentelen.
Een heldendicht echter vraagt om oorlogen en gevechten, tegenstanders, en onbekende vijanden die met veel zwaardgeweld worden verslagen. Wat van een Grieks standpunt lijkt op een tragedie begint vanuit het perspectief van de Eurozone meer en meer op een echt epos te lijken. De Griekse zaak vertegenwoordigt de start van een wereld-valuta-oorlog waarbij de Dollar, Yuan en Yen zijn betrokken en natuurlijk de Euro; de nieuwkomer in het spel en de meest veelbelovende speler met een marktaandeel van 35% van de wereldvoorraad van alle valuta binnen 10 jaar. Tegenover de Euro staan de Dollar, die vecht in een tragische poging om de dominante status te behouden, en de Britse pond, die een laatste gevecht houdt om te overleven. In het midden staat de Yuan, die zich afvraagt wanneer het zijn nieuwe wereldstatus zal claimen. Om ons heen zien we diverse soorten internationale media die voor het merendeel hun Dollar-Pond meesters dienen net als hedge-funds en speculanten van allerlei soorten en maten op zoek naar korte termijn winsten in deze chaos. En ten slotte, last but not least, zien we in het hart van het heldenverhaal nog miljoenen kleine helden, de burgers van Europa, Amerika en China, die wanhopig proberen te begrijpen wat er gebeurt met hun welvaart, hun economische onafhankelijkheid, hun toekomst.
Als dit niet het scenario schetst van een heldendicht, dan heeft onze tijdsgeest haar gevoel voor grote historische momenten verloren.
Twee dingen zijn zeker voordat we verder gaan in de details van het verhaal: ieder epos heeft helden nodig maar heel vaak worden deze gevormd en ontdekt gedurende het avontuur terwijl ze eerst meer lijken op would-be-helden, vol twijfel en onzekerheid. Onder de leiders van de Eurozone zijn veel kandidaten die in dit beeld passen. En hoe toevallig het land dat mythen en sagen al eeuwen lang als exportproduct heeft geleverd is juist IJsland. Dat moet een goed voorteken zijn van de goden.
Laten we verder kijken naar de Griekse zaak en de consequenties voor de Eurozone. Toen Mevrouw Lagarde (FR) vorige week haar afkeuring uitsprak over de op export georiënteerde Duitse economie of toen Mevrouw Merkel het idee naar voren bracht dat het in de toekomst mogelijk zou moeten zijn om landen uit de Eurozone te zetten, toonden zij beiden aan dat ze in essentie geen idee hebben van hoe de EU werkt.
Praat om uit te leggen en te informeren, niet alleen om geluid te maken
Ten eerste. Deze uitspraken zijn typisch het soort onderwerpen dat moet worden besproken in een Economisch bestuurlijk orgaan van de Eurozone. Al 5 jaar geleden voorgesteld door Newropeans. Niet alleen als een crisis uitbreekt maar als onderdeel van goed bestuur. Niet in media die hun oorsprong hebben buiten de Eurozone maar binnen instellingen die de specifieke belangen van de Eurozone behartigen. Niet in nationale parlementen maar in een Europese top. Anders maken deze uitspraken het debat alleen maar onduidelijk en troebel en daardoor meteen een instrument in de handen van speculanten.
Ten tweede. Beide vrouwen (en zij vertegenwoordigen met hun mening 99% van de politieke elite binnen de Eurozone) gaan er voor het gemak van uit dat de Eurozone vanaf het begin in 2000 perfect is georganiseerd. Een slechte aanname! Een kernprobleem van een generatie politici die alleen aandacht aan de EU zijn gaan schenken toen ze nationale politieke posities kregen. Te laat om de essentie van het spel te begrijpen. Een andere kernprobleem is dat nationale politici, net als Mevrouw Merkel en Mevrouw Lagarde, alleen bezig zijn met het tevreden stellen van de eigen politiek achterban. Zij willen punten scoren bij het publiek binnen de enorme opgave om een reactie voor het Griekse probleem te bedenken zonder dat er iets van te voren is voorbereid, en zonder de bestuurlijke instellingen in de Eurozone om een gezamenlijke strategie te bedenken.
De eerste beperking die de Eurozone politici zich zelf deze dagen zouden moeten opleggen is om alleen te spreken om uit te leggen. Belangrijk is om daarbij de nadruk te leggen op de informatie over de Griekse zaak die de burgers van de Eurozone helpt om te begrijpen wat er aan de hand is. Het klinkt simpel maar het is duidelijk een lastige taak. Het is in ieder geval een goede test om te zien wie de seniore status verdient van echt Europees handelende en denkende politicus.
Geef lange termijn perspectieven in plaats van onzinnig geklets
Een ander ding dat zeker is; beide vrouwen onderstrepen echte problemen. Deze hebben echter niets te maken met het oplossen van de Griekse zaak, maar alles met de perspectieven van de Eurozone de day-after de Griekse problemen. Op zich laten de uitspraken zien dat de politieke leiders uit de Eurozone alvast hun klauwen uitstrekken voor de periode die hierna gaat komen.
Het is bijvoorbeeld volstrekt onzinnig om de suggereren dat Griekenland uit de Eurozone kan worden gestoten anders dan vanuit de wens de Grieken onder psychologische druk te zetten. Een land dat met een dergelijke situatie wordt geconfronteerd zal zijn munteenheid en financiële situatie uit elkaar zien spatten terwijl het een enorme politieke chaos creëert in de gehele EU. Ook maakt de crisis een einde aan uitgangspunten die we eerst als de norm accepteerden; zoals Duitsland die de partners in de Eurozone vooral gebruikt als export markt of leiders in de Eurozone die net doen alsof ze nog steeds hun land kunnen regeren alsof de euro niet bestaat.
Dus in beide gevallen zouden beide vrouwen betere leiders zijn als ze het perspectief voor de komende drie tot vijf jaar zouden schetsen en de discussie zouden voeren over de noodzakelijke veranderingen in de bestuursstructuur van de eurozone in plaats van te vechten over korte termijn crisis symboliek. Beiden hadden ook de kern van het probleem kunnen blootleggen namelijk het feit dat er een wereld-valuta-oorlog is gestart met in de regie Washington en Londen die hun eigen valuta beschermen tegen de nieuwe spelers op de markt zoals de Euro en de Yuan.
En er zou eens duidelijk gezegd moeten worden dat in een dergelijke oorlog de tegenstanders niet in de strategische war-room thuishoren. Waarmee direct kanttekeningen worden geplaatst bij de toekomstige rol van een Europese instantie waar beslissingen moeten worden genomen over de Eurozone maar waarin ook non-Eurozone landen zijn vertegenwoordigd. De positie van Engeland staat vooral ter discussie want het moge duidelijk zijn dat de belangen van de Britse pond haaks staan op de belangen van de Euro.
Ten slotte hadden beide dames kunnen uitleggen waarom de Eurozone in de komende jaren een soort snelle financiële taskforce zoals een European Monetairy Fonds nodig heeft dat zich alleen op de belangen van de Eurozone richt. De reden is dat de Eurozone er niet op kan vertrouwen dat de IMF (in de handen van Washington) de belangen van de Euro respecteert in plaats van de belangen van de Dollar.
Natuurlijk moeten deze vragen worden besproken binnen het Economisch bestuurlijk orgaan van de Eurozone en dan niet zoals nu als een crisis uitbreekt maar op reguliere basis. En niet aan de hand van uitlatingen van Britse en Amerikaanse media maar binnen de publieke sfeer van de Eurozone en met de democratische toestemming van de burgers van de Eurozone. Wij hopen ten minste dat de huidige situatie onze leiders zal herinneren aan de uitspraak; regeren is vooruitzien, iets dat ze duidelijk zijn vergeten.
Geef uitleg over de opties die op tafel liggen om de Griekse zaak op te lossen
Er bestaat geen twijfel dat de Griekse zaak zal worden opgelost. 50 miljard euro is weinig geld in vergeleken met wat de banken vorig jaar hebben ontvangen.
Laten we duidelijk zijn. Griekenland is geen Lehman Brothers. We zien nu een crisis die te voorzien was. De afwezigheid van structuren en processen om deze crisis op te lossen leidt er toe dat iedereen nu gaat armpje drukken. De financiële media uit de US en UK wakkeren ook nog zoveel mogelijk het vuur aan. Hierdoor verdwijnen anderen uit beeld en wordt hun gevaarlijk oplopende staatsschulden nog geen onderwerp van gesprek.
De Europese Commissie ziet liever het IMF komen dan de eigen problemen in de Eurozone zelf op te lossen. Maar de Commissie bestaat ook uit Engeland en Zweden en verliest ieder jaar meer grond als een institutie in een Europese Unie waar de Eurozone duidelijk de echte motor is.
Aan het einde verwachten wij dat de regie van de hulp zal komen vanuit de ECB. Zij kunnen niet direct handelen, maar zij zijn de belangrijkste en machtigste spelers in het spel. En zij zijn het beste voorbereid. De ECB is de enige instelling die de afgelopen twee jaren al in een crisis opstelling heeft gehandeld. De oplossing ontstaat doordat de ECB doorgaat met het kopen van Griekse bonds of doordat grote banken van andere landen de Grieken schulden kopen. Daarnaast komt er geld uit een mengeling van EU structuurfondsen en de Europese Investeringsbank.
Misschien zal op de korte termijn de slechte oplossing worden ingezet waarbij IMF-geld (dat ook Eurozone geld is) wordt ingezet. Een slechte oplossing want het geeft de Amerikanen en Britten een manier om invloed uit te oefenen op het bestuur van de Eurozone. En dat is precies een van de redenen waarom ze de oorlog om de Euro zijn begonnen met de Griekse zaak als aanjager.
Op de middellange termijn, niet zolang van nu, wakkert deze situatie de wil van de Europeanen aan om hun eigen European Monetary Fonds te starten, weg van het IMF en van Amerikaans invloeden. De Aziaten hebben deze stap al genomen.
De Griekse burgers zullen aanzienlijk lijden om zich te ontworstelen aan 40 jaar onverantwoord financieel management van hun land. Maar de Griekse overheid en de Griekse burgers zullen bewijzen dat ze echt de noodzakelijke stappen zetten en de noodzakelijk inspanning leveren.
In tegenstelling tot wat de meeste media zeggen, zijn de Griekse burgers niet massaal aan het demonstreren tegen de vergaande maatregelen. De grootste demonstratie bracht 70.000 mensen naar Athene. Dit waren er 150.000 in 2003 toen de Grieken demonstreerden tegen de invasie in Irak.
Maak optimaal gebruik van de Griekse crisis om het bestuur van de Eurozone te verbeteren.
Laten we de Griekse crisis zo goed mogelijk op een Europese manier gebruiken om de Griekse politiek te moderniseren en van het feodale karakter te ontdoen. Hiermee zou worden voldaan aan een grote wens van de Griekse burgers.
Dit kan als er wordt samengewerkt partners die een politieke en economische structurele evolutie helpen begeleiden, en niet als brekers met alleen korte termijn belangen. De Griekse zaak kan worden gebruikt om van de Eurozone een volwassen monetaire en economische entiteit te maken o.a. door er een mechanisme van crisismanagement aan te koppelen. Want al tientallen jaren hebben alle leiders uit de Eurozone in een ontkenning geleefd en niet gekeken naar de noodzakelijke bestuurlijke hervormingen van de Eurozone.
Ieder land heeft nu een rol te spelen. Duitse en Nederlandse burgers zullen hun begrotingsdiscipline moeten introduceren in Europa. Zuinigheid en discipline hebben geen genetische oorsprong maar zijn aangeleerde gaven die de hele Eurozone kan worden aangeleerd. De mediterrane landen en Ierland moeten wennen aan een nieuwe wereld waar de Euro er voor zorgt dat slechte gewoontes niet overleven en waar de wereldcrisis een einde maakt aan groei door het maken van schulden. De Fransen moeten laten zien dat ze nog steeds de kracht hebben om het gat te overbruggen tussen noord en zuid. Dat vraagt om geloofwaardigheid naar beide kanten. En alle partijen moeten het evenwicht leren waarderen tussen de kosten om aan de strenge begrotingseisen te voldoen en de enorme economische voordelen die ze krijgen van een goed functionerende Eurozone.
Concluderen
De huidige crisis die is veroorzaakt door de Griekse zaak toont eerder het gemis in vooruitzien van de leiders van de Eurozone aan dan iets anders. De Griekse crisis kan en wordt nu gebruikt door de krachten die belang hebben bij het verzwakken van een valuta die de dominantie van de dollar in gevaar brengt.
Het gemis in vooruitzien wordt helemaal duidelijk als we kijken naar het verdrag van Lissabon dat op geen enkele manier helpt in de huidige situatie. Newropeans heeft dit al meerdere malen gezegd; het verdrag is gemaakt door naar de toekomst te kijken in een achteruitkijkspiegel. Nu hebben we het bewijs. En Mevrouw Merkel, die de eerste was om te zeggen dat het verdrag in werking moest treden zelfs tegen de wil van de Europeanen en zonder nog verder naar hun mening te vragen, vraagt nu om arrangementen waar het verdrag nooit in heeft voorzien. Laten we hopen dat de mevrouw Merkel de volgende keer de toegevoegde waarde van een publiek debat over de toekomst van de Eurozone minder snel zal wegzwaaien. De Eurozone is de echte motor van de Europese toekomst. En die rol kan alleen worden gespeeld als de Eurozone ook kan worden gemanaged.
Zodra het stof in de komende weken weer is neergedaald op de Griekse zaak blijven er twee cruciale waarheden over van onze wereld in crisis.
– De eerste waarheid is dat landen die vooral in schulden leven, de een na de ander zullen worden gedwongen om door een zeer kritische fase te gaan want hun economische model is vastgelopen en afgelopen door de wereldcrisis. De Amerikanen en de Britten zijn de volgende op de lijst.
– De tweede waarheid is dat de leiders van de Eurozone vanaf nu snel moeten handelen om de noodzakelijke structuur te creëren waarmee de Eurozone kan worden gemanaged inclusief een democratisch proces. De Griekse crisis en de inadequate reacties hebben een hoge mate van wantrouwen opgeleverd onder de 300 miljoen Europese burgers. Er zijn nu 300 miljoen Eurolanders die er genoeg van hebben dat hun leiders niet in staat waren het voorspelbare te voorzien; n.l. dat op een dag een dergelijk situatie zou ontstaan. Sneller dan velen kunnen bedenken zullen de burgers van de Eurozone vragen om een democratisch bestuur van de Eurozone.
We zullen zien wie goed vooruitziet als die dag komt.
Franck Biancheri, President van Newropeans, Director van LEAP/E2020
Marianne Ranke-Cormier, Editor in chief van Newropeans-Magazine
Margit Reiser-Schober, General Secretary van Newropeans
Veronique Swinkels, Vice-President van Newropeans
